İnsan doğası gereği bencil midir?

 İnsan doğası, yüzyıllardır tartışılan karmaşık bir konudur. Kimi filozoflara göre insan, doğası gereği bencildir; kendi çıkarını her şeyin üstünde tutar. Kimileri ise insanın içine doğuştan gelen bir iyilik, yardımseverlik olduğunu savunur. Peki ben bu konuda ne düşünüyorum?

Açıkçası, insanın içinde hem bencillik hem de başkalarını düşünme yetisi birlikte var. Günlük hayatta bunu sıkça gözlemleyebiliriz. Örneğin okulda sınav öncesi herkes kendi notlarını paylaşmak istemeyebiliyor — çünkü rakip gibi görebilir yada kendisini geçmesini istemeyebilir. Ama aynı kişiler bir arkadaşları üzüldüğünde yanında durabiliyor, onu iyi hissettirmek için elinden geleni yapabiliyor. Demek ki insan hem bencil olabiliyor, hem de başkasını önemseyebiliyor. Fakat bazı insanların başkalarına yaptıkları yardımların sadece kendi çıkarlarını düşündükleri için yaptıklarını düşünüyorum, bir şey olduğunda bana da yardım eder, bana da aynı şekilde davranır gibi.

Bence bencillik tamamen kötü bir şey değil. Hayatta kalmak, kendini korumak için bazen insanın önce kendini düşünmesi gerekebilir. Ama bu bencillik, başkalarına zarar verme noktasına gelirse işte o zaman sorgulanmalı. Kendimizi koruyalım derken insanlığımızdan uzaklaşmamalıyız.

Bazı durumlarda bencillik çevre, aile, hatta toplum tarafından öğretiliyor. “kendini düşün”, “Senin iyiliğin her şeyden önemli” gibi mesajlar, insanı daha da bireyci yapıyor. Belki de insan doğuştan tamamen bencil değildir; zamanla öyle olmayı öğrenir.

Sonuç olarak, insan doğası siyah beyaz değil. İçimizde hem bencillik var hem de paylaşma duygusu. Önemli olan hangisini daha çok beslediğimiz. Ben, insanın bencilliğini kontrol edebileceğine ve iyi niyetiyle dengede tutabileceğine inanıyorum.